Dịch thuật là một công việc chuyên môn không chỉ đòi hỏi khả năng biên dịch mà còn yêu cầu sự hiểu biết sâu sắc về nguồn gốc sâu xa của từ ngữ. Do vậy, người dịch cần phải trang bị cho mình những kiến thức vững vàng về nghĩa, cách sử dụng ngôn ngữ và kỹ năng thực hành rất cao. Đây là một trở ngại rất lớn đối với các bạn sinh viên vừa ra trường hay mới chập chững bước chân vào nghề. Dưới đây là tổng hợp 5 lỗi dịch thuật phổ biến mà các biên dịch mới thường mắc phải. Hãy cùng FAQTrans theo dõi bài viết để tránh các lỗi này ngay nhé.
Dịch nguyên văn tài liệu theo đúng nghĩa đen
Lỗi dịch từng từ một là một sai lầm phổ biến mà các biên dịch viên mới vào nghề mắc phải.
Công việc dịch thuật yêu cầu bạn dịch tài liệu gốc sang ngôn ngữ đích mà không làm thay đổi ý nghĩa văn bản, điều này không đồng nghĩa với việc phải dịch theo đúng nghĩa đen. Là một dịch giả, việc quan trọng không chỉ dịch nội dung văn bản từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác mà còn phải diễn giải ý nghĩa sao cho phù hợp với văn phong và ngữ nghĩa mà bản gốc đang muốn truyền tải đến người đọc và người nghe.
Để khắc phục lỗi này, quan trọng hơn hết là nắm vững thật kỹ về chủ đề chuyên ngành mà bạn đang dịch. Điều này sẽ giúp bạn hiểu rõ ngữ cảnh và ý nghĩa tổng thể của bản gốc. Như vậy, bản dịch mới trở nên phòng khoáng và sâu sắc hơn.
Một lưu ý thêm là hãy sử dụng từ điển khi cần thiết. Hiện nay, có nhiều ứng dụng và trang web từ điển trực tuyến mà bạn có thể sử dụng để hỗ trợ cho việc dịch thuật. Ngoài ra, bạn cũng nên tham khảo ý kiến của người bản xứ để đảm bảo áp dụng từ ngữ phù hợp với từng ngữ cảnh.
Dùng từ ngữ thiếu chính xác
Do thiếu kinh nghiệm nên các dịch thuật viên mới thường chỉ chú trọng vào việc dịch văn bản mà quên mất rằng có những từ không thể dịch sang ngôn ngữ khác được. Ví dụ như từ “Phở” rất khó để chuyển đổi sang một cụm từ tương đương trong ngôn ngữ khác.
Những từ này liên quan liên quan đến khía cạnh tôn giáo và văn hóa của một quốc gia. Do vậy, khi ta cố dịch dẫn đến sai văn cảnh và khiến câu dịch trở nên méo mó.
Trong trường hợp như vậy, việc tạo chú thích trong bản dịch có thể giúp người đọc hiểu rõ hơn về ý nghĩa của từ ngữ đó.
Ngoài ra, việc phân biệt sự khác nhau giữa những danh từ chỉ giống đực và giống cái cũng khiến người dịch thêm phần khó khăn. Trong ngôn ngữ này, nó có thể là “giống đực”. Tuy nhiên khi dịch sang ngôn ngữ khác thì hoàn toàn ngược lại.
Phóng đại ý nghĩa của từ ngữ
Nhiều người thường nghĩ rằng việc dùng từ ngữ đa dạng, phức tạp sẽ giúp bạn dịch thêm sáng tạo. Tuy nhiên, điều này chỉ thích hợp khi bạn đã là một dịch giả chuyên nghiệp và có kinh nghiệm trong lĩnh vực chuyên nghiệp. Bởi khi đó, bạn mới thật sự hiểu rõ văn phong cách sử dụng chuẩn xác của từng từ ngữ.
Lời khuyên dành cho bạn ở trường hợp này là nên luôn xem xét yêu cầu của khách hàng. Hãy hiểu rõ mục đích sử dụng của khách hàng đối với tài liệu dịch này.
Nếu văn bản chỉ sử dụng cho mục đích cá nhân thì bạn chỉ cần diễn đạt đơn giản và dễ hiểu. Tuy nhiên mục đích sử dụng cho công việc sản xuất thì bạn cần tuân thủ những yêu cầu cụ thể từ khách hàng.
Không dịch theo một văn phong phù hợp
Khi mới bước chân vào nghề, người dịch thường hay mắc phải lỗi dịch thuật phổ biến này. Sự thiếu linh hoạt trong việc diễn đạt khiến dịch giả dịch một cách máy móc mà không xem xét nội dung bài dịch đã phù hợp với phong cách của tác giả hay chưa.
Trước tiên, biên dịch viên nên tìm hiểu kỹ phong thái văn bản này là gì. Đây là văn bản chính thống, văn bản kỹ thuật hay văn bản nghệ thuật? Từ đó, dịch thuật viên có thể truyền tải chính xác đầy đủ ý nghĩa và phong cách của bản gốc vào bản dịch.
Thiếu sót trong kỹ năng giao tiếp
Các dịch thuật viên thường xem nhẹ tầm quan trọng của giao tiếp. Tuy nhiên đây là một suy nghĩ sai lầm. Bởi khả năng giao tiếp kém có thể sẽ cho ra một bản dịch nghèo nàn về câu từ và ý nghĩa.
Ngoài ra, sự giao tiếp chính là cầu nối giữa khách hàng và biên dịch viên. Ngay từ khi bắt đầu quá trình dịch thuật, dịch giả cần tương tác nhiều với khách hàng. Bạn cần hiểu rõ hơn về sản phẩm hoặc dự án mà khách hàng cần dịch thuật. Mục đích khách hàng dịch thuật là gì? Đồng thời, yêu cầu khách hàng hỗ trợ thêm các tài liệu tham khảo để giúp bạn dịch phong phú hơn.
Trên đây là 5 lỗi dịch thuật phổ biến mà FAQTrans đã tổng hợp. Bài viết chắc hẳn sẽ giúp bạn đọc có thể xem xét lại mình có đang mắc phải bất kỳ lỗi nào hay không. Hy vọng từ những thông tin mà chúng tôi chia sẻ sẽ giúp bạn đọc sớm khắc phục các lỗi mà mình đang gặp.
